نقش روغن رزهیپ در فرآورده های آرایشی بهداشتی

رزهیپ یک گیاه از خانواده رزاسه است. خانواده گل رز. این گیاه به طور گسترده در اروپا، آسیا و آمریکای شمالی رشد می‌کند. یکی از فراوان ترین انواع گونه های رزهیپ در اروپا رزا کانینا (Rosa canina) است. درختچه ای بومی با میوه هایی حاوی آنتی اکسیدان فراوان. این میوه ها حاوی ترکیباتی با خاصیت آنتی اکسیدان قدرتمند هستند و می توانند از خود خواص ضد میکروبی نشان دهند.

رزهیپ به دلیل سطح بالای آنتی اکسیدان موجود در آن می تواند از خود اثرات ضد سرطان و ضد اتهاب نشان دهد. رزهیپ همچنین خاصیت ضد دیابت قدرتمندی دارد. از جمله مهمترین ترکیباتی که در رزهیپ می توان یافت، پلی‌فنول ها، آلفا توکوفرول، ویتامین B، ویتامین C و کاروتنوئیدهای موجود در آن است. این ترکیبات ممکن است اثرات آنتی اکسیدانی سینرژیستی هم داشته باشند. در ترکیب دانه ها ی گیاه رزهیپ برخی فلاونوئیدها و اسیدهای چرب یافت می‌شوند.

انواع رزهیپ

متداول ترین نوع رزهیپ که در فرمولاسیون محصولات آرایشی بهداشتی شاربوت نیز یافت می شود، رزا کانینا هست. البته انواع دیگری از رزهیپ هم دیده می شود. اما هیچ یک به اندازه این گونه اخیر مورد توجه و مطالعه قرار نگرفته اند.

موارد استفاده رزهیپ

رزهیپ، قسمت گرد گل رز است که درست در زیر گلبرگها قرار دارد. یعنی ناحیه ای نزدیک به کاسبرگ ها. بخشی حاوی دانه‌های گیاه گل رز. از رزهیپ خشک شده و دانه‌های آن برای تهیه دارو استفاده می‌شود. رزهیپ تازه حاوی ویتامین C است، هر چند بخش بزرگی از این ویتامین در نتیجه پروسسینگ یا فرآوری محصول از بین می رود.

از گیاه رزهیپ در صنایع غذایی نیز به میزان گسترده ای استفاده می شود. از عصاره رزهیپ برای کمک به تسکین علائم استئوآرتریت هم استفاده می شود. رزهیپ دارای اثرات ضد التهاب و ضد درد قدرتمندی است. به خصوص که عوارض گوارشی ناشی از رزهیپ در این افراد بسیار محدود تر از عوارض ناشی از مصرف داروهای خانواده آسیپرین است. یعنی همان خانواده ای که از آن با عنوان NSAIDs نام می برند. برخی مطالعات نشان داده اند که استفاده از رزهیپ می تواند برای تسکین درد بعد از عمل جراحی هم کمک کننده باشد.

سایر موارد کاربرد رزهیپ

مصرف پودر و عصاره رزهیپ، به کاهش چین و چروک و بهبود کیفیت پوست در افراد مسن کمک می‌کند. به همین دلیل است که از رزهیپ در بسیاری از فرآورده های آرایشی بهداشتی لوکس استفاده می شود. فرآورده هایی که برای مرطوب کردن و رفع مشکلات پوستی استفاده می شود. برخی تحقیقات نشان داده است که استفاده از رزهیپ می تواند در تسکین دردهای دیسمنوره موثر باشد.

همچنین می تواند در کنترل علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک موثر واقع شود. رزهیپ تا حدی باعث کاهش سطوح کلسترول می شود. به خصوص اگر همراه با آب سیب طبیعی یا چیتوزان مورد استفاده قرار گیرد. رزهیپ حتی در کنترل علام بیماری های عفونی پوست و سیستم ادراری موثر است. این محصول می تواند از بروز برخی سرطان ها پیشگیری کند. از رزهیپ می توان به عنوان مکمل فرآورده اینوپرگنا در کنترل علائم PCOS استفاده کرد.

عوارض جانبی رزهیپ

اصولا چنانچه رزهیپ بصورت خوراکی (دهانی) مصرف شود اثرات جانبی زیادی نخواهد داشت و ایمن است. البته به اینکه از کدام نوع رزهیپ هم استفاده شود ممکن است این عوارض جانبی متفاوت باشد. برای مثال وقتی از گل رز رزینا استفاده می‌شود، حتی اگر در مقادیر زیاد و دارویی استفاده شود، باز هم بسیار ایمن است. ولی هنگامی که از دوزهای بسیار بالای رزهیپ استفاده می شود، عوارض گوارشی به صورت اسهال و بیرون روی شدید بروز می یابد. البته مصرف بالای رزهیپ می تواند باعث بروز خستگی نیز بشود.

نکات و موارد احتیاط مهم در مصرف رزهیپ

در حال حاضر هنوز اطلاعات دقیقی در خصوص مصرف این فرآورده در دوران بارداری و شیردهی موجود نیست. گاهی ممکن است استفاده زیاد از رزهیپ باعث تجمع مقادیر بالای ویتامین C در بدن شود و باعث بروز سنگ کلیه شود. به خصوص با توجه به این موضوع که رزهیپ مقادیر بالایی از ویتامین C دارد.

روغن رزهیپ

روغن رزهیپ در فرمولاسیون بسیاری از فرآورده های آرایشی بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد. از مهم ترین محصولات حاوی روغن رزهیپ می توان به محصولات شاربوت اشاره کرد. محصولاتی که به وسیله شرکت داروسازی دانش بنیان دارو افشان شایگان طراحی و فرموله شده اند.

از جمله ترکیبات اصلی موجود در این روغن می توان به ویتامین C، ویتامین A، اسید های چرب امگا 3، پالمیتیک اسید، لینولئیک اسید، گاما لینولنیک اسید اشاره کرد. روغن رزهیپ منبع خوبی از اسید لینولئیک و آلفا لینولئیک اسید است. روغن رزهیپ را به دلیل داشتن مقادیر بالایی ویتامین C می توان برای کاهش لک های پوست مورد استفاده قرار داد. استنشاق عطر رزهیپ می تواند در کاهش شدت علائم بسیاری از اختلالات روانی بسیار موثر باشد.

عوارض جانبی روغن رزهیپ

عوارض جانبی روغن رزهیپ نادر است، اگرچه واکنش آلرژیک ممکن است. علائم واکنش آلرژیک ممکن است خفیف یا شدید باشد و ممکن است شامل مواردی از جمله کهیر، مشکلات تنفسی، تاکی کاردی، سرگیجه، خارش . آبریزش چشم و بینی باشد. در صورت احساس سوزش و خارش پوستی در مصرف فرآورده های حاوی رزهیپ باید اقداماتی انجام داد. در این موارد محل را کاملاً بشویید و دیگر از محصول استفاده نکنید. اگر سوزش شدید است، با پزشک متخصص مراجعه نمایید.

تداخلات دارویی رزهیپ

استفاده خوراکی از عصاره یا شبه میوه های رزهیپ می تواند باعث افزایش جذب گوارشی ویتامین C شود. رزهیپ همچنین به دلیل داشتن مقادیر بالای ویتامین C سطح جذب استروژن را در بدن افزایش می دهد. مصرف رزهیپ همراه با داروهای حاوی استروژن می تواند میزان جذب استروژن را در بدن افزایش دهد.

به همین دلیل مصرف رزهیپ همراه با استروژن می‌تواند عوارض جانبی استروژن‌ها را افزایش دهد. ویتامین C موجود در رزهیپ می تواند نیمه عمر برخی داروهای آرامبخش را کاهش دهد. در واقع استفاده از رزهیپ می تواند باعث حذف سریعتر و بیشتر داروهای آرامبخش قوی از بدن شود. از آن جمله می توان به تریفلوئوپرازین و فلوفازین اشاره کرد. وارفارین داروی دیگری است که با رزهیپ تداخل دارد.

در صورت مصرف همزمان وارفارین و رزهیپ، حتماً باید عملکرد فاکتورهای انعقادی خود را به طور مرتب چک کنید. در این موارد دوز وارفارین ممکن است نیاز به تغییر داشته باشد. مصرف خوراکی رزهیپ ممکن است به دلیل اثرات دیورتیک باعث تغییر طول عمر داروهایی مانند لیتیم شود. در واقع رزهیپ ممکن است دفع لیتیم را از بدن کاهش دهد. به این ترتیب مصرف همزمان رزهیپ با لیتیم می تواند باعث سمیت ناشی از تجمع لیتیم در بدن شود.

سخن پایانی

رزهیپ یک عصاره گیاهی بسیار پرمصرف است. از این ترکیب در فرمولاسیون های آرایشی بهداشتی و نیز مکمل ها استفاده می شود. از جمله موارد کاربرد رزهیپ در فرآورده های آرایشی بهداشتی به عنوان مرطوب کننده است. این محصول همچنین می تواند در پیشگیری از بروز لکه های پوستی موثر واقع شود. رزهیپ اویل می تواند باعث نرم کردن پوست و پیشگیری از لک و بیماری های پوستی عفونی شود. استفاده از رزهیپ به صورت خوراکی مصارف گوناگونی دارد. از میان این مصارف می توان به کاربرد آن در در مکمل های آرتروز و استئوآرتریت اشاره کرد.